Επιληψία

Γράφει η Κική Παρτσανάκη, νοσηλεύτρια

Οι νευρώνες του εγκεφάλου που φυσιολογικά παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα σε ασύγχρονα διαστήματα (αριστερά), στην επιληψία υπερσυγχρονίζονται (δεξιά) και παράγουν πολύ μεγάλο δυναμικό.

Η επιληψία ορίζεται ως εγκεφαλική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από μία συνεχόμενη τάση για εμφάνιση κρίσεων. Θεωρείται κυρίως ως σύμπτωμα διαταραχής του εγκεφάλου και ως τέτοιο έχει ποικίλες αιτίες και μορφές. Αυτή η εγκεφαλική διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία από μικρά παιδιά και εφήβους ως ενήλικες και υπερήλικες .

Η λέξη «επιληψία» είναι ελληνική και σημαίνει «κυριεύομαι από» ή «καταλαμβάνομαι από». Οι πρόγονοί μας αναφέρονται στην επιληψία με τον χαρακτηρισμό «η νόσος της πτώσης» ή «η επέλευση του κακού». Αν και αποτελεί χρήσιμο ιατρικό όρο για την περιγραφή των κρίσεων που υποτροπιάζουν, οι λέξεις επιληψία και επιληπτικός έχουν ακόμα δυσάρεστη επίδραση στους απλούς ανθρώπους και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με σύνεση κατά την επαφή με τους ασθενείς.

Αιτιολογία

Στο 50% περίπου των περιπτώσεων το αίτιο είναι άγνωστο. Στις λοιπές περιπτώσεις, σαν αίτιο πιθανολογείται στα μεν παιδιά η ανοξία, οι λοιμώξεις και διάφορες μεταβολικές διαταραχές, ενώ στους ενήλικες τα τραύματα, ο αλκοολισμός, οι όγκοι του εγκεφάλου και τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Ανεξάρτητα όμως από το αίτιο, φαίνεται ότι οι νευρώνες που φυσιολογικά παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα σε ασύγχρονα http://livingwellwithepilepsy.com/)διαστήματα, στην επιληψία υπερσυγχρονίζονται και παράγουν πολύ μεγάλο δυναμικό.

Ταξινόμηση επιληπτικών

Οι επιληπτικές κρίσεις έχουν ταξινομηθεί με πολλούς τρόπους: σύμφωνα με την αιτιολογία τους ως ιδιοπαθής (πρωτογενής) και ως συμπτωματική (δευτερογενής), σύμφωνα με την εστία προέλευσης τους, με βάση τη κλινική μορφή τους ως γενικευμένες ή εστιακές, σύμφωνα με τη συχνότητά τους ως μεμονωμένες περιοδικές, παρατεταμένες ή υποτροπιάζουσες και τέλος σύμφωνα με τις ηλεκτροφυσιολογικές τους συσχετίσεις.

Κλινικές εκδηλώσεις της επιληψίας

Η εκφόρτιση των εγκεφαλικών νευρώνων στους μύες μετά από διαταραχή του νευρικού συστήματος λόγω επιληψίας καταλήγει σε μία σχεδόν ακαριαία απώλεια της συνείδησης, αλλαγή της αντίληψης ή της ψυχικής λειτουργίας, σπασμούς, διαταραχή των αισθήσεων ή κάποιο συνδυασμό όλων αυτών. Όσο διαρκούν αυτοί οι σπασμοί, ο ασθενής αποβάλει αφρούς από το στόμα, εμφανίζει ακράτεια ούρων και κοπράνων και μπορεί να τραυματίσει τη γλώσσα του από το σπασμό των μυών του προσώπου. Η φάση αυτή διαρκεί δύο με τρία λεπτά. Η επόμενη φάση είναι αυτή του μετεπιληπτικού κώματος. Χαρακτηρίζεται από υπνηλία ή κώμα, ρεγχώδη αναπνοή, μυδρίαση και σημείο Babinski. Όταν ο ασθενής συνέλθει δεν έχει ανάμνηση της κρίσεως.

Θεραπεία

Η θεραπεία όλων των μορφών της επιληψίας υποδιαιρείται σε 4 τμήματα: στη χρήση αντιεπιληπτικών φαρμάκων, στη χειρουργική εξαίρεση της επιληπτογόνου εστίας και άλλες χειρουργικές τεχνικές, στην απομάκρυνση των αιτιολογικών και εκλυτικών παραγόντων και στη ρύθμιση της σωματικής και νοητικής δραστηριότητας. Η χρήση αντιεπιληπτικών φαρμάκων είναι ο σημαντικότερος τρόπος θεραπείας.

Πρώτες βοήθειες

Το τι είδους φροντίδα πρέπει να παρέχεται σε ένα άτομο με επιληπτική κρίση εξαρτάται κυρίως από το είδος της κρίσης. Η πρώτη κίνηση είναι να μείνουμε με τον ασθενή διατηρώντας την ψυχραιμία μας. Σημειώνουμε αμέσως την ώρα αλλά και την διάρκεια της κρίσης. Φροντίζουμε ώστε το άτομο να είναι προστατευμένο από τραυματισμούς. Έτσι απομακρύνουμε γρήγορα όλα τα σκληρά αντικείμενα από τον χώρο. Τοποθετούμε κάτι μαλακό κάτω από το κεφάλι του ασθενή ενώ παράλληλα χαλαρώνουμε τυχόν σφιχτά ρούχα. Με μαλακές κινήσεις γυρίζουμε το επιληπτικό άτομο σε πλάγια θέση για τη διευκόλυνση της αναπνοής. Δεν περιορίζουμε τις κινήσεις του ατόμου και αφήνουμε την κρίση να εξελιχθεί φροντίζοντας για την πρόληψη τραυματισμών.

Δεν προσπαθούμε σε καμία περίπτωση να τοποθετήσουμε τίποτα στο στόμα του ασθενή όπως για παράδειγμα κουτάλι, γιατί μπορεί να τον τραυματίσουμε ή να τραυματίσουμε τα δάχτυλα μας. Δεν δίνουμε νερό ή άλλα υγρά στον ασθενή πριν βεβαιωθούμε πως έχει ανακτήσει πλήρως τις αισθήσεις του, διότι αν επέλθει και δεύτερη κρίση υπάρχει κίνδυνος πνιγμονής. Καθώς συνέρχεται ο ασθενής, ερχόμαστε σε κοντινότερη απόσταση για να διαπιστώσουμε αν ξαναβρήκε τις αισθήσεις του. Τον καθησυχάζουμε και απομακρύνουμε τους θεατές.

Μετά την κρίση βάζουμε το άτομο να ξαπλώσει στο αριστερό πλευρό του. Υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος να κάνει εμετό μετά την κρίση πριν να ανακτήσει πλήρως τις αισθήσεις του. Το κεφάλι θα πρέπει να είναι γυρισμένο στο πλάι για την αποφυγή εισρόφησης. Τέλος μένουμε δίπλα στον ασθενή για περίπου 5 έως 20 λεπτά μέχρι να συνέλθει.

Στις πρώτες βοήθειες συγκαταλέγεται και η αντιμετώπιση πιο κρίσιμων καταστάσεων. Ευθύνη κάποιου που γίνεται μάρτυρας επιληπτικής κρίσης είναι να καλέσει ασθενοφόρο αν οι σπασμοί της κρίσης διαρκέσουν πάνω από 5 λεπτά ή ακολουθήσει γρήγορα και δεύτερη κρίση, αν το άτομο δεν ανακτήσει τις αισθήσεις του σε 5 λεπτά μετά την λήξη της κρίσης, αν η κρίση συμβεί μέσα στο νερό, αν το άτομο τραυματιστεί, αν είναι έγκυος ή έχει διαβήτη, αν γνωρίζει ότι είναι η πρώτη κρίση του ατόμου ή αν έχει αμφιβολίες.

Πηγή: http://www.pinnokio.gr/arthro/h-epilhpsia-arthro-ths-kikhs-partsanakh