Νέες εξετάσεις για πρώιμη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ

Κοπεγχάγη, Δανία

Εναλλακτικές μεθόδους διάγνωσης της νόσου Αλτσχάιμερ παρουσίασαν τέσσερις διαφορετικές επιστημονικές ομάδες κατά τη διάρκεια του διεθνούς συνεδρίου για τη νόσο, που διεξάγεται στην Κοπεγχάγη της Δανίας. 

Συγκεκριμένα, δύο ξεχωριστές έρευνες τεκμηριώνουν ότι η μειωμένη οσφρητική ικανότητα του ατόμου αποτελεί σημαντικό προγνωστικό δείκτη εκδήλωσης άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ. Ενώ, δυο άλλες μελέτες δείχνουν ότι μέσω οφθαλμολογικής εξέτασης μπορεί να εντοπιστεί η συσσώρευση β-αμυλοειδούς, της πρωτεΐνης που σχηματίζει τις χαρακτηριστικές πλάκες στον εγκέφαλο των πασχόντων από νόσο Αλτσχάιμερ. Έχει ήδη διαπιστωθεί ότι, ο σχηματισμός των πλακών αυτών ξεκινά χρόνια πριν την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων της νόσου. 

Οι νέες αυτές μελέτες δημιουργούν τις προϋποθέσεις για έγκαιρη διάγνωση των ατόμων που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου εκδήλωσης της νευροεκφυλιστικής πάθησης, άρα και καλύτερης θεραπείας της, καθώς προς το παρόν δεν υπάρχει αποτελεσματική φαρμακευτική ή άλλη αγωγή, και δυστυχώς ο αριθμός των πασχόντων αυξάνεται δραματικά, παγκοσμίως. 

«Με δεδομένη την αυξανόμενη παγκόσμια επιδημία της νόσου Αλτσχάιμερ, υπάρχει πιεστική ανάγκη να βρεθούν απλά και λιγότερο επεμβατικά διαγνωστικά τεστ, που θα εντοπίζουν τον κίνδυνο πολύ νωρίτερα, στην πορεία της πάθησης», υπογραμμίζει η Δρ Χέδερ Σνάιντερ, διευθύντρια της Διεθνούς Εταιρείας για τη Νόσο Αλτσχάιμερ. 

Να σημειωθεί ότι η διεθνής κοινότητα -με την υποστήριξη της Ομάδας των Οκτώ (G8)- έχει θέσει ως στόχο την πρόληψη και θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ έως το 2025. 

Μέχρι σήμερα, τα επίπεδα του β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο εντοπίζονται, είτε μέσω της τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων (PET), η οποία είναι δαπανηρή και χρησιμοποιεί ραδιενεργά υλικά, είτε μέσω μαγνητικής τομογραφίας, ή με βιοψία εγκεφαλονωτιαίου υγρού, δείγμα του οποίου λαμβάνεται από την σπονδυλική στήλη. 

Επειδή αυτές οι μέθοδοι είναι όπως προαναφέρθηκε και δαπανηρές αλλά και χρονοβόρες, οι επιστήμονες αναζητούν βιοδείκτες που θα επιτρέπουν τη διάγνωση έγκαιρα και μη επεμβατικά, ώστε να εξασφαλίζεται επαρκής χρόνος για θεραπεία. 

Οφθαλμολογική εξέταση αντί PET

Ο Δρ Σον Φροστ και οι συνεργάτες του στο Ερευνητικό Κέντρο CSIRO της Αυστραλίας, σε μελέτη που έκαναν σε δείγμα 200 εθελοντών διαπίστωσαν ότι η μέτρηση των επιπέδων του β-αμυλοειδούς στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού (που αποτελεί μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος και προέκταση του εγκεφάλου) δίνει ανάλογα αποτελέσματα με αυτά της ΡΕΤ για το επίπεδο της πρωτεΐνης στον εγκέφαλο. Ως βοηθητικό δείκτη φθορισμού χρησιμοποίησαν την κουρκουμίνη, η οποία προσδένεται στο β-αμυλοειδές. 

Μάλιστα, η οφθαλμολογική αυτή εξέταση μπορεί να διακρίνει με ακρίβεια μεταξύ των πασχόντων από νόσο Αλτσχάιμερ και των υγιών ατόμων, με ακρίβεια έως και 100%. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι μπορεί να προβλέψει τη νόσο Αλτσχάιμερ 15-20 χρόνια νωρίτερα από την εκδήλωση των κλινικών συμπτωμάτων και ελπίζουν ότι η οφθαλμολογική εξέταση θα λειτουργήσει συμπληρωματικά στις ήδη υπάρχουσες διαγνωστικές τεχνικές. 

Μια άλλη έρευνα που έγινε από τον Δρ Παλ Χάρτουνγκ, πρόεδρο της εταιρείας Cognoptix Inc, έδειξε ότι μια νέα τεχνική λέιζερ μπορεί να εντοπίσει τα επίπεδα του β-αμυλοειδούς στον φακό του ματιού, αντικατοπτρίζοντας τα επίπεδα της πρωτεΐνης στον εγκέφαλο. Το ποσοστό ακριβείας της μεθόδου που εφαρμόστηκε επιτυχώς σε 20 άτομα, ανέρχεται στο 95%. 

Διάγνωση της Νόσου Αλτσχάιμερ μέσω της μύτης

Απ' την άλλη, επιστημονική ομάδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, με επικεφαλής τον Δρ Μάθιου Γκράουντον, εξέτασε 215 ηλικιωμένους και διαπίστωσε ότι η εκφύλιση των εγκεφαλικών λειτουργιών σχετίζεται άμεσα με την σταδιακή απώλεια της όσφρησης. Καθώς η νόσος Αλτσχάιμερ καταστρέφει νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου, ανάμεσά τους βρίσκονται και αυτά που είναι ζωτικά για την αίσθηση της όσφρησης. Η παρατήρηση αυτή ενισχύει την πιθανότητα ανάπτυξης ενός τεστ λειτουργικότητας της όσφρησης.

Τέλος, μελέτη που έγινε από τον καθηγητή Ψυχιατρικής, Δρ Νταβανγκέρε Ντεβανάντ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κολούμπια, σε 1.037 άτομα με μέση ηλικία 81 ετών, επιβεβαίωσε ότι η αδυναμία σωστής όσφρησης αποτελεί ένδειξη για μελλοντική εμφάνιση άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ. 

Πηγή: http://health.in.gr/news/scienceprogress/article/?aid=1231334579